ความหมายและที่มาของสำนวน
“เข้าพระเข้านาง”
สำนวน “เข้าพระเข้านาง” เป็นสำนวนไทยที่ใช้ในบริบทของการแสดง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการแสดงละครรำและหนังใหญ่ มีความหมายถึง บทหรือตอนที่ตัวละครชาย (พระ) และตัวละครหญิง (นาง) ได้พบปะกันในเชิงชู้สาว หรือมีการเกี้ยวพาราสีกัน
ความหมายโดยละเอียด:
สำนวนนี้มาจากคำสองคำ คือ “พระ” และ “นาง” ซึ่งหมายถึงตัวละครชายและหญิงในวรรณคดีและการแสดง
- เข้า: ในที่นี้หมายถึง การเข้าไปใกล้ชิด พบปะ หรือมีปฏิสัมพันธ์กัน
- พระ: หมายถึง ตัวละครชาย มักเป็นตัวละครที่มีสถานะสูง เช่น พระมหากษัตริย์ พระโอรส หรือตัวละครที่มีคุณธรรม
- นาง: หมายถึง ตัวละครหญิง มักเป็นตัวละครที่มีความงาม หรือเป็นที่รักของตัวละครพระ
เมื่อนำมารวมกันเป็น “เข้าพระเข้านาง” จึงหมายถึง ตอนหรือบทที่ตัวละครชายและหญิงได้พบปะกันในเชิงชู้สาว มีการแสดงออกถึงความรัก ความเสน่หา หรือการเกี้ยวพาราสีกัน
ที่มาของสำนวน:
ที่มาของสำนวนนี้เกี่ยวข้องกับการแสดงละครรำและหนังใหญ่ ซึ่งมีบท “เข้าพระเข้านาง” เป็นส่วนสำคัญในการดำเนินเรื่อง โดยมักจะมีการร่ายรำ บทเจรจา และเพลงที่สื่อถึงความรัก ความเสน่หา หรือการเกี้ยวพาราสีกัน บท “เข้าพระเข้านาง” นี้มักเป็นที่ชื่นชอบของผู้ชม เพราะมีความไพเราะของบทกลอน ความงดงามของการร่ายรำ และความน่าสนใจของเนื้อหา
ลักษณะของบท “เข้าพระเข้านาง”:
- บทกลอน: มักใช้บทกลอนที่มีความไพเราะ สละสลวย และมีเนื้อหาที่สื่อถึงความรัก ความเสน่หา หรือการเกี้ยวพาราสีกัน
- การร่ายรำ: มีการร่ายรำที่อ่อนช้อย งดงาม และสื่อถึงอารมณ์ความรู้สึกของตัวละคร
- เพลง: มักใช้เพลงที่มีทำนองที่อ่อนหวาน หรือเพลงที่สื่อถึงความรัก ความเสน่หา เช่น เพลงโลม หรือเพลงอื่นๆ ที่เหมาะสมกับบริบท
- บทอัศจรรย์ (ในบางครั้ง): ในบางครั้ง บท “เข้าพระเข้านาง” อาจมีบทอัศจรรย์ ซึ่งเป็นการพรรณนาความรักในเชิงเปรียบเทียบ โดยใช้ภาพจากธรรมชาติ หรือสิ่งต่างๆ มาเปรียบเทียบกับความรักของตัวละคร
ตัวอย่างการใช้สำนวน:
- “การแสดงละครรำคืนนี้ มีฉากเข้าพระเข้านางที่สวยงามมาก”
- “บทเข้าพระเข้านางในเรื่องรามเกียรติ์ ตอนพระรามพบนางสีดา เป็นที่ประทับใจของผู้ชม”
- “นักแสดงทั้งสองคนแสดงบทเข้าพระเข้านางได้อย่างสมบทบาท ทำให้ผู้ชมอินไปกับเรื่องราว”
ความหมายเชิงเปรียบเทียบ:
ในบางครั้ง สำนวน “เข้าพระเข้านาง” อาจถูกนำมาใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อเปรียบเทียบถึงสถานการณ์ที่ชายหญิงมีความสัมพันธ์กันในเชิงชู้สาว หรือมีการเกี้ยวพาราสีกัน แต่การใช้นี้ไม่เป็นที่นิยมเท่าการใช้ในบริบทของการแสดง
สำนวนที่เกี่ยวข้อง:
- บทอัศจรรย์: เป็นส่วนหนึ่งของบท “เข้าพระเข้านาง” ในบางครั้ง โดยเป็นการพรรณนาความรักในเชิงเปรียบเทียบ
สรุป:
สำนวน “เข้าพระเข้านาง” เป็นสำนวนที่เกี่ยวข้องกับการแสดง โดยเฉพาะละครรำและหนังใหญ่ มีความหมายถึง บทหรือตอนที่ตัวละครชายและหญิงได้พบปะกันในเชิงชู้สาว มีการแสดงออกถึงความรัก ความเสน่หา หรือการเกี้ยวพาราสีกัน
