ความหมายและที่มาของสำนวน
“เข้าพกเข้าห่อ”
สำนวน “เข้าพกเข้าห่อ” เป็นสำนวนไทย มีความหมายถึง การรู้จักเก็บออมทรัพย์สิน รู้จักประหยัด ไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย เพื่อเก็บไว้ใช้ในยามจำเป็น หรือเพื่ออนาคต
ความหมายโดยละเอียด:
สำนวนนี้มาจากการกระทำในสมัยโบราณที่ผู้คนมักจะเก็บสิ่งของมีค่าไว้กับตัว โดยการใส่ไว้ใน “พก” (ส่วนของเสื้อผ้าที่เย็บติดไว้สำหรับใส่ของ) หรือ “ห่อ” (การห่อสิ่งของด้วยผ้า)
- เข้าพก: หมายถึง การนำสิ่งของใส่ไว้ในพกเสื้อผ้า ซึ่งเป็นวิธีเก็บของติดตัว
- เข้าห่อ: หมายถึง การห่อสิ่งของเก็บไว้ ซึ่งเป็นวิธีเก็บของทั่วไป
เมื่อนำมารวมกันเป็น “เข้าพกเข้าห่อ” จึงหมายถึง การเก็บออมทรัพย์สิน รู้จักประหยัด ไม่ใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่าย
ที่มาของสำนวน:
ที่มาของสำนวนนี้มาจากวิถีชีวิตของผู้คนในสมัยก่อน ที่การเก็บออมเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากความไม่แน่นอนของชีวิตและเศรษฐกิจ การรู้จักเก็บเล็กผสมน้อย เก็บของมีค่าไว้กับตัว จึงเป็นวิธีการป้องกันความยากลำบากในอนาคต การเก็บของใส่พกหรือห่อผ้าจึงเป็นภาพจำที่สื่อถึงการเก็บออมได้เป็นอย่างดี
ตัวอย่างการใช้สำนวน:
- “ลูกๆ ควรจะรู้จักเข้าพกเข้าห่อไว้บ้าง เผื่อวันหน้ามีเรื่องจำเป็นต้องใช้เงิน”
- “เขาเป็นคนขยันทำมาหากิน และรู้จักเข้าพกเข้าห่อ ทำให้เขามีฐานะมั่นคง”
- “การใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ไม่รู้จักเข้าพกเข้าห่อ จะทำให้เดือดร้อนในภายหลัง”
ความหมายเชิงเปรียบเทียบ:
สำนวน “เข้าพกเข้าห่อ” ไม่ได้หมายถึงการเก็บของใส่พกหรือห่อผ้าจริงๆ ในปัจจุบัน แต่เป็นการเปรียบเทียบถึงการรู้จักเก็บออมเงินทอง ทรัพย์สิน หรือสิ่งของมีค่าอื่นๆ
สำนวนที่มีความหมายใกล้เคียง:
- เก็บหอมรอมริบ: หมายถึง การเก็บเล็กผสมน้อย
- อดออม: หมายถึง การประหยัด
- มัธยัสถ์: หมายถึง การใช้จ่ายอย่างประหยัดและพอดี
ความหมายตรงกันข้าม:
- สุรุ่ยสุร่าย: หมายถึง การใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ไม่ประหยัด
- ฟุ่มเฟือย: มีความหมายเดียวกันกับ สุรุ่ยสุร่าย
- กระเชอก้นรั่ว/กระชังก้นรั่ว: หมายถึง เก็บเงินไม่อยู่ ใช้จ่ายหมด
สรุป:
สำนวน “เข้าพกเข้าห่อ” เป็นคำสอนที่เตือนใจให้เรารู้จักประหยัดอดออม รู้จักเก็บทรัพย์สินไว้ใช้ในยามจำเป็น หรือเพื่ออนาคต เป็นคำสอนที่มีคุณค่าและสามารถนำมาใช้ได้ในทุกยุคทุกสมัย
