ขุดด้วยปากถากด้วยตา

ความหมายและที่มาของสำนวน
“ขุดด้วยปากถากด้วยตา”

สำนวน “ขุดด้วยปากถากด้วยตา” เป็นสำนวนไทย มีความหมายถึง การแสดงอาการดูถูก เหยียดหยาม หรือไม่พอใจ ทั้งด้วยคำพูดและการแสดงออกทางสายตา มักใช้กับคนที่แสดงท่าทีรังเกียจหรือดูหมิ่นผู้อื่นอย่างชัดเจน

ความหมายโดยละเอียด:

สำนวนนี้เป็นการเปรียบเทียบการกระทำสองอย่าง คือ “ขุด” และ “ถาก” ซึ่งเป็นการกระทำที่ต้องใช้แรงและความตั้งใจ มาใช้กับการแสดงออกทางวาจาและสายตา

• ขุดด้วยปาก: หมายถึง การใช้คำพูดวิพากษ์วิจารณ์ ตำหนิ หรือพูดจาเสียดสีอย่างรุนแรง เปรียบเสมือนการขุดดินที่ต้องใช้แรงและความพยายาม
• ถากด้วยตา: หมายถึง การใช้สายตาแสดงอาการดูถูก เหยียดหยาม หรือไม่พอใจอย่างชัดเจน เปรียบเสมือนการถากไม้ที่ต้องใช้เครื่องมือและสายตาที่แม่นยำ

เมื่อนำมารวมกันเป็น “ขุดด้วยปากถากด้วยตา” จึงหมายถึง การแสดงอาการดูถูก เหยียดหยาม หรือไม่พอใจ ทั้งด้วยคำพูดและการแสดงออกทางสายตาอย่างชัดเจนและตั้งใจ

ที่มาของสำนวน:

ที่มาของสำนวนนี้ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แต่สันนิษฐานว่ามาจากการสังเกตพฤติกรรมของคนบางกลุ่มที่มักแสดงอาการดูถูกผู้อื่นทั้งด้วยคำพูดและการแสดงออกทางสายตา สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้เพื่อเปรียบเทียบและประณามพฤติกรรมดังกล่าว

ตัวอย่างการใช้สำนวน:

• “เธอไม่ชอบพฤติกรรมของเขาอย่างมาก ถึงขนาดที่ขุดด้วยปากถากด้วยตาใส่เขาทุกครั้งที่เจอ”
• “อย่าไปใส่ใจกับคนพวกนั้นเลย พวกขุดด้วยปากถากด้วยตาไปทั่ว”

ความหมายเชิงสังคม:

สำนวน “ขุดด้วยปากถากด้วยตา” สะท้อนให้เห็นถึงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมในสังคม คือการดูถูกเหยียดหยามผู้อื่น ซึ่งเป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง เพราะเป็นการทำร้ายจิตใจและสร้างความแตกแยกในสังคม

สำนวนที่มีความหมายใกล้เคียง:

• ดูถูกเหยียดหยาม: มีความหมายโดยตรงถึงการดูหมิ่นและลดคุณค่าของผู้อื่น
• ดูแคลน: หมายถึง การดูถูกและไม่ให้ความสำคัญ
• เหยียดหยาม: หมายถึง การแสดงอาการดูถูกและรังเกียจอย่างเปิดเผย

สรุป:

สำนวน “ขุดด้วยปากถากด้วยตา” เป็นสำนวนที่ใช้เปรียบเทียบการแสดงอาการดูถูก เหยียดหยาม หรือไม่พอใจ ทั้งด้วยคำพูดและการแสดงออกทางสายตาอย่างชัดเจนและตั้งใจ เป็นสำนวนที่สะท้อนให้เห็นถึงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมในสังคม