ความหมายและที่มาของสำนวน
“ขี้ราดโทษล่อง”
สำนวน “ขี้ราดโทษล่อง” เป็นสำนวนไทย มีความหมายถึงคนที่ทำความผิดหรือทำสิ่งที่ไม่ดีไว้ แล้วปัดความรับผิดชอบไปให้ผู้อื่น หรือโทษว่าเป็นความผิดของสิ่งอื่นที่ไม่เกี่ยวข้อง
ความหมายโดยละเอียด:
- ขี้ราด: หมายถึง การถ่ายอุจจาระโดยไม่ตั้งใจ หรือควบคุมไม่ได้ ซึ่งถือเป็นเรื่องน่าอาย
- โทษล่อง: หมายถึง การกล่าวโทษหรือปัดความรับผิดชอบไปให้ผู้อื่น หรือสิ่งอื่น
เมื่อนำมารวมกันเป็น “ขี้ราดโทษล่อง” จึงหมายถึง การกระทำความผิดหรือสิ่งที่น่าอาย แล้วไม่ยอมรับผิด กลับโทษผู้อื่นหรือสิ่งอื่นที่ไม่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ตนเองพ้นจากความผิดนั้น
ที่มาของสำนวน:
ที่มาของสำนวนนี้ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แต่น่าจะมาจากคำในสำนวนเอง คือคนสมัยก่อนถ่ายอุจจาระลงในส้วมที่เป็นล่องไม้ บางคนถ่ายลงไม่ตรงล่อง เรี่ยราด แทนที่จะโทษความผิดตนเอง แต่ไปโทษล่องส้วม คือมาจากพฤติกรรมของคนบางกลุ่มที่ไม่กล้ายอมรับความผิดของตนเอง และมักจะหาแพะรับบาป หรือโทษสิ่งรอบข้างเพื่อหลีกเลี่ยงผลที่จะตามมา สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้เพื่อเปรียบเทียบหรือประณามพฤติกรรมดังกล่าว
ตัวอย่างการใช้สำนวน:
- “เขาทำของแตกเอง แต่กลับโทษว่าน้องชายทำ นี่มันขี้ราดโทษล่องชัดๆ”
- “อย่าทำตัวเป็นขี้ราดโทษล่องเลย ยอมรับความผิดของตัวเองบ้าง”
สำนวนที่มีความหมายใกล้เคียง:
- ปัดความรับผิดชอบ: มีความหมายโดยตรงถึงการไม่ยอมรับผิด
- หาแพะรับบาป: หมายถึง การหาคนอื่นมารับโทษแทนตนเอง
สำนวน “ขี้ราดโทษล่อง” เป็นการเปรียบเทียบที่เห็นภาพชัดเจน ทำให้ผู้ฟังเข้าใจถึงพฤติกรรมที่ไม่ยอมรับผิดและปัดความรับผิดชอบของบุคคลที่ถูกกล่าวถึงได้ง่าย
