ความหมายและที่มาของสำนวน
“ข้าวแดงแกงร้อน”
ความหมาย:
สำนวน “ข้าวแดงแกงร้อน” นั้นมีความหมายถึง บุญคุณ ที่ผู้หนึ่งมีต่ออีกฝ่ายหนึ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งบุญคุณที่เกี่ยวข้องกับการเลี้ยงดู อุปการะ หรือช่วยเหลือให้รอดพ้นจากความยากลำบาก เช่น การให้อาหาร การให้ที่พักอาศัย หรือการให้ความช่วยเหลือทางด้านการเงิน
ที่มา:
ที่มาของสำนวนนี้มาจากภาพของการเลี้ยงดูบุคคลหนึ่งให้เติบโตขึ้นมา โดยการให้อาหาร ซึ่งในอดีตอาหารหลักของคนไทยคือข้าว โดยเฉพาะข้าวแดง (ข้าวที่ไม่ได้ขัดสี) และแกงต่างๆ ซึ่งเป็นอาหารที่ให้พลังงานและสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย การที่บุคคลหนึ่งได้รับการเลี้ยงดูจากอีกฝ่ายหนึ่งตั้งแต่เด็ก จนเติบโตเป็นผู้ใหญ่ จึงถือเป็นบุญคุณที่ใหญ่หลวง
เหตุผลที่ใช้สำนวนนี้:
- เน้นย้ำถึงความสำคัญของบุญคุณ: สำนวนนี้ใช้เพื่อเน้นย้ำถึงความสำคัญของบุญคุณที่ผู้หนึ่งได้รับจากอีกฝ่ายหนึ่ง
- แสดงความกตัญญู: ใช้เพื่อแสดงความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ
- เตือนสติ: ใช้เพื่อเตือนสติให้ผู้ฟังระลึกถึงบุญคุณของผู้อื่น และตอบแทนบุญคุณนั้น
ตัวอย่างการใช้:
- “เราต้อง จำคุณข้าวแดงแกงร้อน ของพ่อแม่ไว้ให้ดี”
- “ท่านเป็นเหมือน พ่อแม่ข้าวแดงแกงร้อน ของฉัน”
สรุป:
สำนวน “ข้าวแดงแกงร้อน” เป็นสำนวนที่แสดงถึงความสัมพันธ์อันดีระหว่างบุคคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสัมพันธ์ระหว่างผู้ให้และผู้รับ ซึ่งเป็นค่านิยมที่สำคัญในสังคมไทย
