ความหมายและที่มาของสำนวน
“เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน”
สำนวน “เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน” เป็นสำนวนไทยที่ใช้เปรียบเทียบถึงการเก็บเล็กผสมน้อย การสะสมทรัพย์สินทีละเล็กทีละน้อย จนในที่สุดก็กลายเป็นเงินก้อนใหญ่ได้
ความหมาย:
สำนวนนี้มีความหมายโดยตรงคือ การเก็บเบี้ย (เงินเหรียญสมัยก่อน) ที่ตกอยู่ใต้ถุนร้าน (ส่วนที่อยู่ใต้พื้นร้านค้าที่ยกสูง) ซึ่งมักจะเป็นเศษเงินเล็กๆ น้อยๆ ที่คนมองข้าม แต่เมื่อเก็บสะสมไปเรื่อยๆ ก็รวมกันได้เป็นเงินจำนวนพอสมควร
ความหมายโดยนัยคือ การสะสมทรัพย์สินทีละเล็กทีละน้อย การประหยัดอดออม หรือการทำอะไรที่ประกอบด้วยส่วนเล็กๆ น้อยๆ หลายอย่าง รวมกันจนสำเร็จเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาได้ เช่น การทำงานทีละเล็กทีละน้อยจนเสร็จ การสะสมความรู้ทีละเล็กทีละน้อยจนมีความรู้มาก หรือการเก็บเงินทีละเล็กทีละน้อยจนมีเงินก้อนใหญ่
ที่มา:
ที่มาของสำนวน “เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน” มาจากวิถีชีวิตของคนไทยในสมัยก่อน ที่ร้านค้าส่วนใหญ่มักจะยกพื้นสูง เพื่อป้องกันน้ำท่วมหรือสัตว์ต่างๆ เศษเงินเหรียญมักจะตกหล่นลงไปใต้ถุนร้าน ซึ่งคนส่วนใหญ่มักจะไม่สนใจ เพราะเห็นว่าเป็นเงินจำนวนน้อย แต่ถ้ามีคนเก็บสะสมเศษเงินเหล่านั้นไปเรื่อยๆ ก็จะกลายเป็นเงินจำนวนมากได้ จึงเกิดเป็นสำนวน “เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน” เพื่อสอนให้คนรู้จักประหยัดอดออมและเห็นคุณค่าของเงินแม้เพียงเล็กน้อย
ความหมายที่เกี่ยวข้อง:
สำนวน “เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน” มีความหมายใกล้เคียงกับสำนวนอื่นๆ เช่น:
- กินน้อยใช้น้อย: หมายถึง การใช้จ่ายอย่างประหยัด
- อดออม: หมายถึง การเก็บสะสมเงินทอง
- หนี้สินเท่าเส้นผม ผ่อนไปก็หมด: หมายถึง หนี้สินจำนวนมาก ถ้าค่อยๆ ผ่อนชำระไปเรื่อยๆ ก็จะหมดได้ในที่สุด
ตัวอย่างการใช้สำนวน:
- “ถึงแม้เงินเดือนของเขาจะไม่มาก แต่เขาก็รู้จักเก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน ทำให้เขามีเงินเก็บพอสมควร”
- “การสร้างบ้านหลังนี้ต้องใช้เงินจำนวนมาก แต่เราค่อยๆ เก็บเบี้ยใต้ถุนร้านไปเรื่อยๆ สักวันคงจะสร้างเสร็จ”
- “การเรียนรู้ภาษาใหม่ต้องใช้เวลาและความอดทน ค่อยๆ เก็บเบี้ยใต้ถุนร้านไปทีละเล็กทีละน้อย สักวันก็จะพูดได้คล่องแคล่ว”
ความสำคัญของสำนวน:
สำนวน “เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน” สอนให้เห็นถึงความสำคัญของการประหยัดอดออม การสะสมทรัพย์สินทีละเล็กทีละน้อย และการไม่มองข้ามสิ่งเล็กๆ น้อยๆ เพราะสิ่งเหล่านั้นสามารถรวมกันเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่ได้ในอนาคต เป็นคติสอนใจที่ใช้ได้ในชีวิตประจำวัน ทั้งในเรื่องการเงิน การทำงาน และการเรียนรู้
ความแตกต่างจากความหมายโดยตรง:
ความแตกต่างที่สำคัญคือ ความหมายโดยตรงของ “เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน” หมายถึง การเก็บเงินเหรียญที่ตกอยู่ใต้ถุนร้านจริงๆ แต่ในความหมายเชิงอุปมา หมายถึง การเก็บเล็กผสมน้อย การสะสมทรัพย์สินทีละเล็กทีละน้อย หรือการทำอะไรที่ประกอบด้วยส่วนเล็กๆ น้อยๆ จนสำเร็จเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมา
สรุป:
สำนวน “เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน” เป็นสำนวนที่มีคุณค่า สอนให้คนรู้จักประหยัดอดออม เห็นคุณค่าของเงินแม้เพียงเล็กน้อย และมีความเพียรพยายามในการทำสิ่งต่างๆ ทีละเล็กทีละน้อย จนประสบความสำเร็จในที่สุด