ความหมายและที่มาของสำนวน
“เก่งแต่ปาก”
สำนวน “เก่งแต่ปาก” เป็นสำนวนไทยที่ใช้เปรียบเทียบคนที่พูดเก่ง พูดโอ้อวด หรือพูดจาเกินจริง แต่ไม่สามารถทำได้จริงตามที่พูด หรือทำได้ไม่ดีเท่าที่พูด
ความหมาย:
สำนวนนี้มีความหมายโดยตรงคือ เก่งเฉพาะการพูด แต่ไม่มีความสามารถในการกระทำ หรือความสามารถในการกระทำไม่สอดคล้องกับคำพูดที่โอ้อวดไว้ มักใช้กับคนที่ชอบพูดคุยโว โม้ หรืออวดอ้างสรรพคุณของตัวเอง แต่เมื่อถึงเวลาลงมือทำจริงกลับทำไม่ได้ หรือทำได้ไม่ดีเท่าที่พูด
ความหมายโดยนัยคือ การที่บุคคลแสดงออกถึงความมั่นใจในตัวเองผ่านคำพูด แต่ขาดความสามารถหรือความรับผิดชอบในการกระทำจริง เป็นการกระทำที่ไม่น่าเชื่อถือ และมักถูกมองในแง่ลบ
ที่มา:
ที่มาของสำนวน “เก่งแต่ปาก” ไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัด แต่สันนิษฐานว่ามาจากพฤติกรรมของคนบางกลุ่มที่ชอบพูดโอ้อวดความสามารถของตนเอง แต่เมื่อถึงเวลาปฏิบัติจริงกลับไม่สามารถทำได้ตามที่พูด ทำให้เกิดเป็นที่มาของสำนวนนี้ เพื่อใช้เปรียบเทียบและเตือนสติคนที่มีพฤติกรรมเช่นนี้
ความหมายที่เกี่ยวข้อง:
สำนวน “เก่งแต่ปาก” มีความหมายใกล้เคียงกับสำนวนอื่นๆ เช่น:
- ดีแต่ปาก: มีความหมายเดียวกันกับ “เก่งแต่ปาก” คือ ดีเฉพาะคำพูด แต่การกระทำไม่ดีเท่าที่พูด
- ปากว่าตาขยิบ: หมายถึง พูดอย่างหนึ่งแต่ทำอีกอย่างหนึ่ง แสดงถึงความไม่ซื่อสัตย์
- มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ: หมายถึง นอกจากจะไม่ช่วยเหลือแล้ว ยังกลับสร้างความเดือดร้อนให้ผู้อื่น
ตัวอย่างการใช้สำนวน:
- “เขาคุยโวว่าเขาทำอาหารเก่งมาก แต่พอทำจริงกลับกินไม่ได้ แบบนี้เขาเรียกว่าเก่งแต่ปาก”
- “อย่าไปเชื่อคำพูดของเขาเลย เขาเก่งแต่ปาก พูดอะไรก็ดูดีไปหมด แต่ทำจริงไม่ได้เรื่อง”
- “นักการเมืองคนนั้นหาเสียงเก่งมาก แต่พอได้รับเลือกตั้งแล้วกลับไม่ทำตามที่สัญญาไว้ ก็เป็นพวกเก่งแต่ปาก”
ความหมายในบริบทต่างๆ:
สำนวนนี้สามารถนำไปใช้ในบริบทต่างๆ ได้อย่างกว้างขวาง เช่น:
- ชีวิตประจำวัน: ใช้กับความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อน ครอบครัว หรือคนรู้จัก ที่มีการพูดคุยโอ้อวดเกินจริง
- การทำงาน: ใช้กับความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนร่วมงาน หรือระหว่างลูกน้องกับเจ้านาย ที่มีการพูดคุยอวดอ้างความสามารถ แต่ผลงานไม่เป็นไปตามที่พูด
- การเมือง: ใช้กับนักการเมืองที่หาเสียงด้วยคำพูดสวยหรู แต่ไม่ทำตามสัญญาที่ให้ไว้กับประชาชน
ข้อควรระวังในการใช้สำนวน:
การใช้สำนวน “เก่งแต่ปาก” ควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะเป็นการกล่าวถึงผู้อื่นในเชิงลบ อาจทำให้เกิดความไม่พอใจหรือความขัดแย้งได้ ควรใช้ในบริบทที่เหมาะสมและมีเหตุผล
สรุป:
สำนวน “เก่งแต่ปาก” เป็นสำนวนที่ใช้เตือนสติให้คนพูดและทำในสิ่งเดียวกัน ไม่พูดโอ้อวดเกินจริง และให้ความสำคัญกับการกระทำมากกว่าคำพูด เป็นสำนวนที่สะท้อนถึงค่านิยมของสังคมไทยที่ให้ความสำคัญกับการกระทำที่สอดคล้องกับคำพูด
