ความหมายและที่มาของสำนวน “กินน้ำพริกถ้วยเดียว”
สำนวน “กินน้ำพริกถ้วยเดียว” มีความหมายว่า การที่ผู้ชายมีภรรยาคนเดียว ไม่คิดนอกใจไปมีหญิงอื่น หรือการทำอะไรซ้ำๆ ซากๆ จำเจ ไม่เปลี่ยนแปลง
ที่มาของสำนวนนี้ มาจากการเปรียบเปรยวิถีชีวิตของคนไทยสมัยก่อน ที่มักจะกินน้ำพริกเป็นอาหารหลักคู่กับผักต่างๆ น้ำพริกแต่ละถ้วยจะมีรสชาติและส่วนผสมที่เป็นเอกลักษณ์
- น้ำพริก: เปรียบเสมือนภรรยา หรือสิ่งที่เลือกทำ/ยึดมั่น
- ถ้วยเดียว: แสดงถึงความเสมอต้นเสมอปลาย มั่นคง ไม่เปลี่ยนแปลง
การ “กินน้ำพริกถ้วยเดียว” จึงหมายถึงการพอใจและยึดมั่นในสิ่งที่มีอยู่แล้ว ไม่แสวงหาสิ่งใหม่ๆ หรือไขว่คว้าสิ่งอื่นใดมาเพิ่มเติม
สำนวนนี้สามารถตีความได้ 2 แง่มุม:
1. แง่บวก: แสดงถึงความซื่อสัตย์ มั่นคง พอใจในสิ่งที่มี เช่น
- เขาเป็นคนรักครอบครัว กินน้ำพริกถ้วยเดียว ไม่เคยนอกใจภรรยาเลย
- ถึงแม้จะมีตัวเลือกมากมาย แต่เขาก็เลือกที่จะทำงานที่เดิม เขาเป็นประเภทกินน้ำพริกถ้วยเดียว
2. แง่ลบ: แสดงถึงความจำเจ น่าเบื่อ ไม่พัฒนา ไม่กล้าเปลี่ยนแปลง เช่น
- ชีวิตของเธอน่าเบื่อมาก ทำอะไรก็กินน้ำพริกถ้วยเดียว
- เธอจะกินน้ำพริกถ้วยเดียวไปอีกนานแค่ไหน ไม่คิดจะลองทำอะไรใหม่ๆ บ้างหรือ
ดังนั้น การจะตีความว่า “กินน้ำพริกถ้วยเดียว” เป็นแง่บวกหรือลบ ขึ้นอยู่กับบริบทที่ใช้
โดยสรุป “กินน้ำพริกถ้วยเดียว” เป็นสำนวนไทยที่สะท้อนวิถีชีวิตและความคิดของคนสมัยก่อน เปรียบเปรยถึงความซื่อสัตย์ มั่นคง ในขณะเดียวกันก็อาจหมายถึงความจำเจ น่าเบื่อ ไม่เปลี่ยนแปลง ขึ้นอยู่กับบริบทการใช้งาน
