ความหมายและที่มาของสำนวน “กลืนน้ำลายตัวเอง”
สำนวน “กลืนน้ำลายตัวเอง” มีความหมายว่า การพูดหรือกระทำในสิ่งที่ตรงกันข้ามกับที่เคยพูดไว้ กลับคำพูด ไม่รักษาคำพูด ตระบัดสัตย์ เสียคำพูด ผิดสัญญา
เปรียบเสมือนการพูดอะไรออกไปแล้ว ต้องกลืนน้ำลายตัวเองเพื่อถอนคำพูดนั้นกลับคืนมา ซึ่งเป็นไปไม่ได้
ที่มาของสำนวน:
มาจากกริยาอาการ “กลืนน้ำลาย” ซึ่งเป็นการกระทำที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ เมื่อมีน้ำลายอยู่ในปาก เราก็จะกลืนน้ำลายนั้นลงไป
การ “กลืนน้ำลาย” จึงถูกนำมาใช้เปรียบเทียบกับการพยายามจะลบล้างหรือถอนคำพูดที่ได้พูดออกไปแล้ว ซึ่งในความเป็นจริงนั้น คำพูดเมื่อพูดออกไปแล้ว ไม่สามารถเรียกคืนกลับมาได้ เหมือนกับการพยายามกลืนน้ำลายตัวเองกลับคืนไปหลังจากที่ได้คายออกมาแล้ว ซึ่งเป็นไปไม่ได้
ตัวอย่างการใช้:
- “เขาเคยประกาศว่าจะไม่รับตำแหน่งนี้เด็ดขาด แต่สุดท้ายก็กลืนน้ำลายตัวเอง ยอมรับตำแหน่งจนได้”
- “เธออย่าไปเชื่อคำพูดของเขาเลย เขาชอบกลืนน้ำลายตัวเองเป็นประจำ”
- “นักการเมืองคนนั้นหาเสียงว่าจะขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ แต่พอได้รับเลือกตั้งก็กลืนน้ำลายตัวเอง ไม่ทำตามที่สัญญาไว้”
สำนวนที่คล้ายกัน:
- กลับคำ: หมายถึง เปลี่ยนคำพูด ไม่ทำตามที่พูดไว้
- คืนคำ: หมายถึง ถอนคำพูด
- ตระบัดสัตย์: หมายถึง ไม่รักษาคำสัตย์สัญญา
- ผิดคำพูด: หมายถึง ไม่ทำตามที่พูดไว้
- เสียคำพูด: หมายถึง ไม่รักษาคำพูด ทำให้ขาดความน่าเชื่อถือ
- พลิกลิ้น: หมายถึง กลับคำพูด, พูดจาตลบตะแลง (ใช้ในเชิงลบ)
สรุป:
“กลืนน้ำลายตัวเอง” เป็นสำนวนที่มีที่มาจากกริยาอาการ “กลืนน้ำลาย” สื่อถึงการพูดหรือกระทำในสิ่งที่ตรงกันข้ามกับที่เคยพูดไว้ เป็นการกระทำที่ไม่รักษาคำพูด ทำให้ขาดความน่าเชื่อถือ
