ความหมายและที่มาของสำนวน “คว่ำบาตร”
“คว่ำบาตร” หมายถึงการแสดงการปฏิเสธ ไม่ยอมรับ หรือการตัดความสัมพันธ์กับบุคคล กลุ่ม หรือองค์กรใด ๆ เพื่อประท้วงหรือแสดงความไม่พอใจ เช่น การเลิกคบ หรือการไม่สนับสนุนในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
ที่มาของคำว่า “คว่ำบาตร”
คำว่า “คว่ำบาตร” มีที่มาจากพระวินัยปิฎก (บาลี: นิกฺกุชฺชยกมฺม) ใน จุลวรรค ซึ่งกล่าวถึงการที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระสงฆ์มีมติร่วมกันลงโทษ อุบาสก หรือ อุบาสิกา ที่กระทำผิดร้ายแรงต่อพระพุทธศาสนา เช่น ลบหลู่พระรัตนตรัย หรือทำสิ่งที่ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของศาสนา โดยมติการคว่ำบาตรนี้เป็นการ ตักเตือนด้วยความปรารถนาดี เพื่อให้อุบาสกหรืออุบาสิกาคนนั้น เกิดสำนึกผิด และปรับปรุงตนเอง
ในพระวินัยปิฎก การคว่ำบาตรจึงเป็นกระบวนการที่พระสงฆ์ใช้เพื่อป้องกันมิให้พฤติกรรมที่ผิดศีลธรรมมีผลกระทบต่อชุมชนศาสนา โดยสามารถกระทำได้เฉพาะกับผู้ที่นับถือพระพุทธศาสนา และดำเนินการภายใต้กฎเกณฑ์ที่ชัดเจนในพระวินัย
ตัวอย่างการใช้
- “ประชาชนพร้อมใจกันคว่ำบาตรรัฐบาลที่ไม่โปร่งใส”
- “ร้านค้านี้ขายของไม่ยุติธรรม คนในชุมชนจึงคว่ำบาตร”
- “ประเทศนั้นถูกนานาชาติคว่ำบาตรเพราะละเมิดสิทธิมนุษยชน”
- “เพื่อนๆ คว่ำบาตรเขาเพราะเขาชอบนินทาลับหลัง”
การคว่ำบาตรในปัจจุบัน
แนวคิดเรื่อง “คว่ำบาตร” ได้ถูกนำมาใช้ในบริบทสังคมสมัยใหม่ เช่น การบอยคอต (Boycott) เพื่อแสดงการไม่ยอมรับหรือประท้วงต่อองค์กร บุคคล หรือประเทศ ซึ่งสื่อถึงการตัดความสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์หรือจริงจัง เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมหรือการกระทำ.
