ความหมายของสำนวน “หน้าเนื้อใจเสือ”
สำนวน “หน้าเนื้อใจเสือ” หมายถึง คนที่มีหน้าตาหรือท่าทางภายนอกดูเป็นคนดี มีเมตตา ดูซื่อๆ ไม่มีพิษภัย แต่แท้จริงแล้วกลับมีจิตใจโหดเหี้ยม อำมหิต ผิดกับรูปลักษณ์ภายนอกอย่างสิ้นเชิง
แยกความหมาย:
- หน้าเนื้อ: “เนื้อ” ในที่นี้หมายถึง “เนื้อทราย” หรือ “เนื้อสมัน” ซึ่งเป็นสัตว์ที่มีหน้าตาดูอ่อนโยน สวยงาม และไม่มีพิษภัย
- ใจเสือ: เปรียบกับ “เสือ” ที่เป็นสัตว์ดุร้าย น่ากลัว และอันตราย
การใช้:
มักใช้ในเชิงตำหนิ ประณาม หรือเตือนให้ระวังคนที่ดูภายนอกเหมือนจะดี แต่จริงๆ แล้วอาจเป็นคนร้ายกาจ
ตัวอย่าง:
- “อย่าไว้ใจเขามากนักนะ ดูภายนอกเขาเหมือนคนดี แต่จริงๆ แล้วหน้าเนื้อใจเสือ”
- “เธอไม่น่าหลงกลคนอย่างเขาเลย เขาทำเป็นพูดดี แต่จริงๆ แล้วหน้าเนื้อใจเสือ”
- “โจรคนนั้นหน้าตาซื่อๆ แต่ก่อคดีโหดเหี้ยมมามากมาย สมกับเป็นคนหน้าเนื้อใจเสือ”
ที่มาของสำนวน “หน้าเนื้อใจเสือ”
ที่มาของสำนวนนี้ สันนิษฐานว่ามาจากการเปรียบเทียบกับลักษณะของสัตว์สองชนิด คือ เนื้อทราย และ เสือ
- เนื้อทราย (หรือเนื้อสมัน): เป็นกวางชนิดหนึ่งที่ได้ชื่อว่ามีรูปร่างหน้าตาสวยงาม ดวงตาหวาน มีความว่องไว ปราดเปรียว ดูไม่มีพิษภัย คนไทยสมัยก่อนจึงมักเปรียบคนที่มีหน้าตาดี สวยงาม อ่อนโยน ว่า “หน้าเนื้อ” หรือ “หน้าอย่างเนื้อ”
- เสือ: เป็นสัตว์นักล่าที่ดุร้าย น่าเกรงขาม มีพละกำลังมาก เป็นสัญลักษณ์ของความโหดเหี้ยม อำมหิต
การนำลักษณะที่แตกต่างกันอย่างสุดขั้วของสัตว์สองชนิดนี้มาเปรียบเทียบกัน จึงเกิดเป็นสำนวน “หน้าเนื้อใจเสือ” เพื่อใช้เปรียบเปรยถึงคนที่ ภายนอกดูดีเหมือนเนื้อทราย แต่ภายในกลับโหดร้ายเหมือนเสือ
ข้อสันนิษฐานเพิ่มเติม:
- อาจมาจากนิทานชาดกหรือวรรณคดี: อาจมีเรื่องราวในนิทานชาดกหรือวรรณคดีที่ใช้การเปรียบเทียบนี้ ซึ่งภายหลังได้กลายเป็นที่มาของสำนวน
- อาจมาจากการสังเกตพฤติกรรมของคน: คนไทยสมัยก่อนอาจสังเกตเห็นว่าบางคนที่มีหน้าตาดี มักจะมีจิตใจโหดเหี้ยม จึงเกิดเป็นสำนวนนี้ขึ้นเพื่อใช้เตือนใจ
สรุป: สำนวน “หน้าเนื้อใจเสือ” เป็นการใช้ภาษาเชิงเปรียบเทียบที่คมคาย สะท้อนให้เห็นถึงความไม่สอดคล้องระหว่างรูปลักษณ์ภายนอกกับจิตใจภายในของคน และยังคงใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน