ความหมายของสำนวน “น้ำขึ้นให้รีบตัก”
สำนวน “น้ำขึ้นให้รีบตัก” เป็นสำนวนไทยที่ใช้กันมาแต่โบราณ มีความหมายที่เข้าใจง่ายและใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน มีความหมายดังนี้
ความหมายโดยตรง: ในสมัยก่อนที่ผู้คนใช้น้ำจากแม่น้ำลำคลองในการอุปโภคบริโภค เมื่อน้ำขึ้น น้ำจะใสสะอาดและตักได้ง่าย แต่เมื่อน้ำลง น้ำจะขุ่นและมีตะกอน การรีบตักน้ำในขณะที่น้ำขึ้นจึงเป็นสิ่งที่ควรกระทำ
ความหมายโดยนัย: หมายถึง เมื่อมีโอกาสดี หรือมีจังหวะที่ดีเข้ามาในชีวิต ควรรีบคว้าโอกาสนั้นไว้ อย่าปล่อยให้หลุดลอยไป เพราะโอกาสดีๆ ไม่ได้มีมาบ่อยๆ
อธิบายเพิ่มเติม:
- น้ำขึ้น: เปรียบเสมือนโอกาสที่ดี โอกาสที่เหมาะสม หรือช่วงเวลาที่เอื้ออำนวยต่อการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
- รีบตัก: เปรียบเสมือนการรีบฉวยโอกาส รีบทำ หรือรีบดำเนินการในสิ่งที่ตั้งใจไว้
ตัวอย่างการใช้สำนวน:
- “ช่วงนี้เศรษฐกิจดี น้ำขึ้นให้รีบตัก รีบลงทุนทำธุรกิจก่อนที่เศรษฐกิจจะตกต่ำ”
- “บริษัทกำลังเปิดรับสมัครงาน น้ำขึ้นให้รีบตัก ส่งใบสมัครไปเลย อย่ารอช้า”
- “ตอนนี้เขากำลังโด่งดัง น้ำขึ้นให้รีบตัก รับงานแสดงเยอะๆ เก็บเงินไว้ใช้ในอนาคต”
ความหมายเชิงเปรียบเทียบ:
สำนวนนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับสถานการณ์ต่างๆ ในชีวิตได้มากมาย เช่น
- การเรียน: เมื่อมีโอกาสได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ควรรีบศึกษาและเก็บเกี่ยวความรู้ให้ได้มากที่สุด
- การทำงาน: เมื่อมีโอกาสได้รับมอบหมายงานที่ท้าทาย ควรรีบทำและแสดงความสามารถอย่างเต็มที่
- การลงทุน: เมื่อมีโอกาสลงทุนในธุรกิจที่มีแนวโน้มดี ควรรีบตัดสินใจลงทุน
- ความสัมพันธ์: เมื่อมีโอกาสได้พบคนดีๆ ควรรีบสานสัมพันธ์และดูแลรักษาความสัมพันธ์นั้นไว้
สำนวนที่มีความหมายใกล้เคียง:
- ทีใครทีมัน: เมื่อถึงโอกาสของตนก็ควรรีบทำ
- วานนี้ยังไง วันนี้อย่างนั้น: โอกาสไม่คอยท่า
ข้อควรระวัง:
ถึงแม้สำนวน “น้ำขึ้นให้รีบตัก” จะสอนให้เรารีบฉวยโอกาส แต่ก็ควรพิจารณาโอกาสนั้นอย่างรอบคอบและระมัดระวัง ไม่ควรทำอะไรโดยประมาทหรือขาดการไตร่ตรอง เพราะอาจนำมาซึ่งความเสียหายได้
สรุป:
“น้ำขึ้นให้รีบตัก” เป็นสำนวนที่มีคุณค่าและเป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวิต สอนให้เรารู้จักฉวยโอกาสที่ดีที่เข้ามาในชีวิต แต่ก็ควรใช้อย่างมีสติและไตร่ตรอง เพื่อให้การตัดสินใจของเรานำมาซึ่งผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
