สำนวน ตื่นแต่ดึก สึกแต่หนุ่ม
สำนวน “ตื่นแต่ดึก สึกแต่หนุ่ม” แม้จะดูเหมือนเป็นคำพูดที่ขัดแย้งกันเอง แต่จริงๆ แล้วมีความหมายที่ดี แฝงไปด้วยคติสอนใจเกี่ยวกับการใช้ชีวิต โดยมีความหมายว่า ให้รู้จักขยันขันแข็ง รีบเร่งทำมาหากิน และใช้เวลาให้เกิดประโยชน์สูงสุดตั้งแต่ยังหนุ่มแน่น
“ตื่นแต่ดึก สึกแต่หนุ่ม” หมายถึง การทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งในเวลาที่ไม่เหมาะสมหรือเร็วเกินไป จนส่งผลให้สิ่งนั้นไม่ประสบความสำเร็จตามที่ควร เปรียบกับการตื่นแต่ดึก (ตื่นก่อนเวลาอันควร) และการสึกจากการบวชตอนยังหนุ่ม (ซึ่งอาจยังไม่ได้ศึกษาหรือปฏิบัติธรรมอย่างสมบูรณ์) ทำให้ไม่เกิดประโยชน์เต็มที่
ความหมายโดยละเอียด
- ตื่นแต่ดึก: หมายถึง ให้ขยัน ตื่นแต่เช้า อย่าเกียจคร้าน รีบเร่งทำงานหรือทำสิ่งต่างๆ ให้สำเร็จ
- สึกแต่หนุ่ม: หมายถึง หากจะสึกจากการเป็นพระ ให้สึกเสียตั้งแต่ยังหนุ่ม เพื่อที่จะมีเวลาสร้างเนื้อสร้างตัว มีโอกาสทำงาน มีครอบครัว และใช้ชีวิตทางโลก
สรุปความหมาย:
สำนวนนี้สอนให้รู้จักใช้เวลาให้เกิดประโยชน์ ขยันหมั่นเพียร และรีบสร้างฐานะ ตั้งแต่ยังมีแรง มีกำลัง อย่าปล่อยเวลาให้เสียไปโดยเปล่าประโยชน์
ตัวอย่างการใช้
- “คนเราควรตื่นแต่ดึก สึกแต่หนุ่ม จะได้มีเวลาทำมาหากิน”
- “พ่อแม่มักจะสอนลูกหลานว่า ให้ตื่นแต่ดึก สึกแต่หนุ่ม อย่าเกียจคร้าน”
ข้อคิด:
สำนวนนี้เป็นคติเตือนใจที่ดี ให้เราเห็นคุณค่าของเวลา และใช้ชีวิตอย่างมีเป้าหมาย เพื่อที่จะได้ไม่มานั่งเสียใจภายหลัง เมื่อเวลาล่วงเลยไปแล้ว
