สำนวน “ได้ทีขี่แพะไล่” หมายถึง การฉวยโอกาสซ้ำเติมหรือเร่งรัดให้คนที่ตกอยู่ในสถานการณ์ลำบากต้องยิ่งลำบากขึ้นไปอีก แทนที่จะช่วยเหลือหรือให้โอกาส กลับกระทำในลักษณะที่ซ้ำเติมหรือบีบบังคับ
ลองนึกภาพตามนะคะ แพะเป็นสัตว์ที่ค่อนข้างเชื่อง ตัวเล็ก และไม่ได้แข็งแรงมาก ถ้าเราขี่แพะไล่คนที่กำลังอ่อนแอ ล้มลง หรือบาดเจ็บอยู่ ก็ถือเป็นการกระทำที่ไม่ยุติธรรม เอาเปรียบคนที่กำลังเสียเปรียบ
ความหมายเชิงเปรียบเทียบ
- เปรียบกับการที่คนหนึ่งอยู่ในสถานการณ์ยากลำบาก (เปรียบเหมือนการต้องขี่แพะที่เดินเชื่องช้า) แต่กลับถูกเร่งรัดหรือบีบบังคับให้เดินเร็วขึ้น (ทั้งที่ไม่มีทางทำได้ง่าย)
- ใช้ในความหมายเชิงลบ สื่อถึงการกระทำที่ไม่เห็นอกเห็นใจคนที่กำลังเดือดร้อน
ตัวอย่างการใช้
- “เขาเพิ่งถูกไล่ออกจากงาน ยังมาทวงหนี้ซ้ำเติมกันอีก เหมือนกับได้ทีขี่แพะไล่”
- “ในเวลาที่คนอื่นลำบาก เราควรช่วยเหลือ ไม่ใช่ได้ทีขี่แพะไล่แบบนี้”
- “อย่าได้ทีขี่แพะไล่ เขาพลาดไปแล้ว ก็ควรจะให้โอกาสเขาแก้ตัว”
- “ตอนที่เขาล้มละลาย ไม่มีใครช่วยเหลือ ทุกคนต่างได้ทีขี่แพะไล่ ซ้ำเติมเขาต่างๆ นานา”
- “การที่เราได้ทีขี่แพะไล่ คนอื่น สุดท้ายก็จะไม่มีใครอยากคบค้าสมาคมด้วย”
ข้อคิด
สำนวนนี้เตือนให้เรา มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น และหลีกเลี่ยงการซ้ำเติมผู้ที่กำลังตกอยู่ในสถานการณ์ลำบาก ควรให้ความช่วยเหลือแทนการฉวยโอกาส.
