สำนวน “ซื่อเหมือนแมวนอนหวด” หมายถึง คนที่ทำตัวเหมือนซื่อสัตย์หรือดูไม่เป็นพิษเป็นภัย แต่แท้จริงแล้วมีเล่ห์เหลี่ยมหรือเจตนาแอบแฝง เปรียบเทียบกับแมวที่ดูเหมือนจะหลับนิ่งอยู่ในหวด (ภาชนะสำหรับนึ่งข้าวเหนียว) แต่พร้อมจะตื่นหรือกระโดดออกมาทำอะไรบางอย่างทันทีที่มีโอกาส
ความหมายเชิงเปรียบเทียบ
- “แมวนอนหวด” ดูเหมือนจะไม่มีพิษภัย แต่เป็นพฤติกรรมที่น่าเชื่อถือเพียงเปลือกนอก อาจกำลังรอจังหวะทำสิ่งที่ตรงข้ามกับภาพลักษณ์ที่แสดงออก
- สำนวนนี้จึงสื่อถึงคนที่แสร้งทำตัวดูซื่อ แต่จริง ๆ แล้วอาจมีแผนการหรือความคิดที่ซ่อนเร้นอยู่
ที่มาของสำนวน
- หวด: ในสมัยก่อน คนไทยใช้ “หวด” ซึ่งเป็นภาชนะจักสานรูปทรงกลม สำหรับนึ่งข้าวเหนียว
- แมวนอนหวด: แมวชอบไปนอนขดตัวอยู่ในหวด ซึ่งเป็นที่แคบๆ อบอุ่น ดูเหมือนจะหลับสนิท ไม่มีพิษมีภัยอะไร
- ฉวยโอกาส: แต่เมื่อไหร่ที่เจ้าของเผลอ แมวก็จะฉวยโอกาสขโมยกินปลาหรืออาหารที่อยู่ในหวดทันที
ด้วยพฤติกรรมแบบ “หน้าซื่อใจคด” ของแมว จึงเป็นที่มาของสำนวน “ซื่อเหมือนแมวนอนหวด” เปรียบเทียบคนที่ดูภายนอกเหมือนไม่มีเล่ห์เหลี่ยมอะไร แต่จริงๆ แล้วแอบซ่อนความเจ้าเล่ห์ไว้ คอยหาจังหวะเอาเปรียบคนอื่น
ตัวอย่างการใช้
- “อย่าไปไว้ใจเขามาก ดูซื่อเหมือนแมวนอนหวด แต่จริง ๆ แล้วเขาเจ้าเล่ห์ไม่เบา”
- “คนบางคนทำเหมือนซื่อเหมือนแมวนอนหวด แต่พอถึงเวลาก็ทำเรื่องที่ไม่น่าเชื่อถือ”
ข้อคิด
สำนวนนี้เตือนให้ระวังคนที่ดูเหมือนซื่อสัตย์ แต่ภายในอาจซ่อนเล่ห์เหลี่ยมหรือความไม่จริงใจ.
