“ร้อนตับแตก” เป็นสำนวนไทยที่ใช้เปรียบเปรยถึงอากาศที่ร้อนจัดมากจนแทบจะทนไม่ไหว สื่อถึงความรู้สึกอึดอัด ไม่สบายตัว และความร้อนที่มากเกินไปจนเหมือนทำให้ร่างกายทนไม่ไหว เป็นการเน้นอารมณ์ด้วยการพูดเกินจริงเพื่อแสดงถึงสภาพอากาศหรือสถานการณ์ที่รุนแรง
“ร้อนตับแตก” เป็นสำนวนไทยที่ใช้เปรียบเทียบถึง อากาศที่ร้อนจัดมาก ๆ
แต่จริง ๆ แล้ว “ตับ” ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงอวัยวะในร่างกายของเรา แต่หมายถึง “ใบจากที่เย็บเรียงติดกัน” ที่ใช้มุงหลังคาบ้านในสมัยก่อน
เมื่ออากาศร้อนจัด ใบจากเหล่านี้จะแตกออก หรือโก่งตัวเบียดกัน ทำให้เกิดเสียงดังเปรี๊ยะๆ คนสมัยก่อนจึงใช้คำว่า “ร้อนตับแตก” เปรียบเปรยถึงอากาศที่ร้อนมาก ๆ นั่นเอง
ดังนั้น “ร้อนตับแตก” จึงไม่ได้หมายความว่า อากาศร้อนจนตับในร่างกายเราแตก แต่อย่างใด