กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ริมฝั่งแม่น้ำแห่งหนึ่ง มีลิงน้อยแสนซนอาศัยอยู่บนต้นไม้ใหญ่ ลิงน้อยชอบกินผลไม้รสหวาน และมักจะโยนผลไม้สุกงอมลงไปในแม่น้ำ ด้วยความซุกซน
วันหนึ่ง ขณะที่ลิงน้อยกำลังกินผลไม้ จระเข้ตัวใหญ่ก็โผล่ขึ้นมาจากน้ำ จระเข้เห็นลิงน้อย ก็น้ำลายสอ อยากจะจับลิงน้อยกินเป็นอาหาร แต่จระเข้ขึ้นไปบนต้นไม้ไม่ได้ จึงคิดอุบายหลอกลิงน้อย
จระเข้พูดกับลิงน้อยด้วยน้ำเสียงอ่อนหวานว่า “สวัสดี ลิงน้อย เจ้าช่างดูมีความสุขเสียจริง ข้าเห็นเจ้าโยนผลไม้ลงน้ำทุกวัน เจ้าช่างมีน้ำใจ แบ่งปันอาหารให้กับสัตว์อื่นๆ”
ลิงน้อยได้ยิน ก็รู้สึกภูมิใจ ตอบกลับไปว่า “ใช่แล้ว ข้ามีผลไม้มากมาย กินไม่หมด จึงแบ่งปันให้กับเพื่อนๆ ในแม่น้ำ”
จระเข้แสร้งทำเป็นดีใจ พูดว่า “เจ้าช่างเป็นลิงที่ดี ข้าอยากตอบแทนน้ำใจของเจ้า บ้านของข้าอยู่ที่เกาะกลางแม่น้ำ มีผลไม้รสเลิศมากมาย เจ้าอยากไปเที่ยวบ้านข้าไหม ข้าจะพาไป”
ลิงน้อยได้ยิน ก็ตาลุกวาว อยากจะไปลิ้มลองผลไม้ จึงตอบตกลง จระเข้จึงบอกให้ลิงน้อยขึ้นขี่หลัง แล้วว่ายน้ำออกไป
เมื่อว่ายน้ำมาถึงกลางแม่น้ำ จระเข้ก็เริ่มดำน้ำ ลิงน้อยตกใจ ร้องถามว่า “ท่านจระเข้ จะพาข้าไปไหน” จระเข้หัวเราะอย่างชั่วร้าย ตอบว่า “ข้าจะพาเจ้าไปกิน ต่างหากล่ะ เจ้าโง่”
ลิงน้อยรู้ตัวว่าถูกหลอก แต่ก็ไม่ตกใจ ใช้สติปัญญา พูดกับจระเข้ว่า “ท่านจระเข้ ข้าเสียใจ ที่ไม่ได้บอกความจริงกับท่าน ข้าไม่ได้นำหัวใจมาด้วย หัวใจของข้า อยู่บนต้นไม้ ถ้าท่านอยากกินหัวใจข้า ต้องพาข้ากลับไปเอาหัวใจก่อน”
จระเข้หลงเชื่อ จึงว่ายน้ำกลับไปที่ต้นไม้ ลิงน้อยรีบกระโดดขึ้นต้นไม้ แล้วพูดกับจระเข้ว่า “ท่านจระเข้ ท่านช่างโง่เขลา ข้าไม่มีวันลงไปหาท่านอีก จงจำไว้ว่า อย่าหลอกลวงใคร”
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
- อย่าหลงเชื่อคนง่าย: ลิงน้อยหลงเชื่อคำพูดจระเข้ จึงเกือบเอาชีวิตไม่รอด
- สติปัญญา ช่วยให้รอดพ้นจากอันตราย: ลิงน้อยใช้สติปัญญา หลอกจระเข้ จนรอดชีวิต
- คนชั่วย่อมได้รับผลกรรม: จระเข้คิดหลอกลวง สุดท้ายก็ไม่ได้กินลิงน้อย
